top of page

Riskli Gebelikler Konusunda Bilgiler

​

Bazı gebelikler başından itibaren, bazı gebelikler de sonradan riskli gebelik sınıfına girerler. Bu sayfada bunlardan bazı örneklere yer vermeye çalıştık.

Anne Kanında Fetal DNA Testi

   Kromozom anomalileri, doÄŸumsal bozuklukların sebeplerinden biri olduÄŸundan, tespiti de önem arz etmektedir. Bu bozuklukların hepsi nesilden nesile geçmek zorunda deÄŸildir. Genetik bozukluk tanımı, yeni oluÅŸabilen mutasyon ve kromozom yeniden düzenlenmelerini de içermektedir.

   Anne kanında fetal DNA testi, bebeÄŸin plasentasından anne kanına dökülen (programlı hücre ölümü veya yaprak dökümü olarak da tanımlanan apoptozis olayı sonucu) hücrelerden serbest kalan DNA parçalarının tetkikine dayanan, bir fetal kromozom bozukluÄŸu tarama yöntemidir. DiÄŸer kromozom anomalisi taramaları (ikili test, üçlü test, ultrasonografik muayene) daha dolaylı yöntemler olduÄŸundan, doÄŸrulukları sınırlı ve gerçekte kromozom anomalisi olmadığı halde anormal sonuç verme olasılıkları, serbest fetal DNA testine göre yüksektir. Bu ÅŸu anlama gelmektedir: Gebenin ve gebelik ürünlerinin invazif giriÅŸime (amniyosentez, koryon villus biyopsisi, kordosentez gibi) maruz kalma riskleri, diÄŸer tarama yöntemleri ile serbest fetal DNA yöntemiyle taramaya nazaran artmaktadır. Peki, o zaman,  neden bütün gebelere anne kanında serbest fetal DNA testi yapmıyoruz? Bunun bir nedeni serbest fetal DNA testinin henüz herkese önermek için oldukça yeni olması ve pahalı olması... Son 10 yıldaki çalışmalar, fetal DNA testlerinin duyarlılıkları ve güvenilirliklerinin oldukça yüksek olduÄŸunu doÄŸrular niteliktedir. O zaman, asıl olarak pahalı olması bir dezavantaj olarak öne çıkmaktadır. Serbest DNA testi saÄŸlayan genetik firmaları arasındaki rekabetin artması ve testin yurt içinde de yapılabilir ve yaygın hale gelmesi, test maliyetinin azalmasını saÄŸlayabilecektir. DiÄŸer tarama yöntemlerinin halen ön planda kalmasının diÄŸer bir nedeni de, ultrasonografik muayenenin ve anne kanında bakılan biyokimyasal belirteçlerin kromozom anomalisi dışındaki bazı saÄŸlık göstergelerini gösteriyor oluÅŸu ve bunları serbest fetal DNA yöntemiyle göremeyiÅŸimizdir.

   Serbest fetal DNA testi, sık görülen kromozom bozukluklarını tarama açısından halihazırda en iyi testtir. Ancak, her saÄŸlık sorununu tespit edemeyeceÄŸi aÅŸikardır ve kromozom anomalileri için tanısal test deÄŸildir. Mutlaka anormal sonuç çıktığında, sonucun giriÅŸimsel (koryon villus biyopsisi, amniyosentez, kordosentez gibi) genetik inceleme iÅŸlemleri ile teyit edilmesi gerekmektedir.

   Serbest fetal DNA testinin sonucunun yorumlanmasında, bebeÄŸin serbest DNA'sının annenin kanına ne ölçüde geçtiÄŸi de önemlidir. Bu geçiÅŸin ölçütüne fetal fraksiyon denilmektedir. Fetal fraksiyon, anne kanındaki fetal serbest DNA miktarının annenin serbest dolaÅŸan DNA miktarına oranını ifade eder. Bu oran yüzde dörtten daha az olduÄŸunda, testin güvenilirliÄŸi önemli derecede azalmaktadır. Yüzde sekiz üzeri fetal fraksiyon deÄŸerleri, daha güven verici deÄŸerlendirme yapabilmeyi saÄŸlar.

   Annenin kanında dolaÅŸan serbest DNA parçalarının hangisinin annenin, hangisinin bebeÄŸin olduÄŸunu söylemek, bu tarama yönteminin doÄŸruluÄŸunun kilit taşı olarak adlandırılabilir. Bebek erkek ise, bunu söylemek daha kolay olmakta, Y kromozomu varlığının gösterilmesi yeterli olmaktadır. Bebek kız ise diÄŸer ayırdedici genetik yöntemler ön plana çıkmaktadır. Bunlardan biri, tek nükleotid çeÅŸitliliÄŸidir (Single nucleotide polymorphism, SNP). Bu yöntemin avantajı, annenin bilinen kromozom düzenlenimi ile bebeÄŸinkini karşılaÅŸtırabilmesi, bazı istisnalar dışında hangisine ait olduÄŸunu söyleyebilmesidir. DiÄŸer bir bebek DNA'sını ayırt edici yöntem, metilasyon özellikleridir. Annenin DNA metilasyon oranı ve olasılığı, bebeÄŸe göre oldukça fazladır. Bu farklılığı kullanarak, genetikçiler anne ve bebek DNA'sını ayırt edebilmektedir.

   Anne kanında serbest fetal DNA eldesi ile tarama testi konusunda, doktorunuzun önerilerine uymanız önerilir.

bottom of page