Gebeliğin özellikle organ taslaklarının geliştiği ilk sekiz - on haftası ilaç kullanımı, radyasyon, zehirlenme gibi dış etkenlere en duyarlı olunan dönemdir. Dolayısıyla, bu dönemdeki dış etkenleri en aza indirmek, bebeğin görmesi muhtemel zararı en aza indirecektir. Organ taslaklarının gelişimindeki bu dönemde, her gün, her saat önemli değişiklikler, büyük bir hızla ve hücre bölünmelerinin ardı sıra gelmesiyle gerçekleşir. Hızlı olan olaylarda bir etkilenme, bir sekteye uğrama, belki de hayat boyu bebeğin etkilenmesine yol açabilmektedir. Bazı organlar ve sistemler bu dönemde daha duyarlıdır. Buna örnek olarak, yüz gelişimi, sırt ve bel bölgesinde omurganın kapanması ve gelişimi, kalp ve damar gelişimi sayılabilir. Merkezi sinir sistemi, böbrek ve idrar yolları gelişimi gebelik boyunca etkilenmeye devam eden yapılardır. Dolayısıyla, bunların dış etkenlerden etkilenimi gebeliğin başında olabildiği gibi, orta dönemde veya son aylarda da olabilir.

    Burada önemli olan konu, mecbur kalmadıkça, gebeliğin ilk üç ayında, vitamin ilaçları dışında, herhangi bir ilaç kullanmama gereğidir. Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi (Food and Drug Administration, FDA) kuruluşunun, gebelikte ilaçlar için belirlediği bir sınıflama mevcuttur. Buna göre, A grubu ilaçlar, gebelikte en az zararlı gözüken, insan bebeğinde herhangi bir zarara yol açtığı bildirilmemiş ilaçlardır. B grubu ilaçlar, hayvanlar üzerinde zararı gösterilmemiş, ancak insan bebeğindeki riskleri hakkında kontrollü çalışma olmayan ilaçlardır. Mevcutta, gebelikte kullanılan ilaçların çoğunluğu B grubu ilaçlardır. C grubu ilaçlar, hayvanlar üzerinde zararı olabileceği gösterilmiş, ancak insan bebeğindeki riskleri hakkında kontrollü çalışma mevcut olmayan veya hayvan ve insanlar üzerinde çalışma yapılmamış ilaçlardır. C grubu ilaçlar, gebelikte ancak beklenen yararın, beklenen zararı aştığı durumlarda kullanılmalı, yani çok gerekmedikçe kullanılmamalıdır. D grubu ilaçlar, insan bebeği üzerinde zararlı olabileceği gösterilmiş, ancak yine C grubunda olduğu gibi çok gerekli olduğu, annenin hayati risk yaratabilecek sağlık sorunlarında kullanılabilecek ilaçlar olup, çok gerekmedikçe kullanılmaması gereken ilaçlardır. X grubu ilaçlar, bebekte sakatlık yaptığı kanıtlanmış, gebelikte veya gebelik şüphesi olanlarda kesinlikle kullanılmaması gereken ilaçlardır.

    Ülkemizdeki anne ve babanın onayı ile yasal gebelik sonlandırmada, onuncu gebelik haftası sınır olarak alınmaktadır. Buna göre, C, D ve X grubu ilaçları gebelikte bir şekilde kullanmış olan gebelerin, gebelik sonlandırma hakkında yasal sınırlarda seçeneği bulunduğu hakkında bilgilendirilmeleri gereklidir. Bu konuda unutulmaması gereken nokta, C, D, X grubu ilaçların hiç bir zararı olmayabileceği gibi, B grubu ilaç kullanan anne bebeklerinde gebelikte veya doğum sonrasında gözlenebilecek sakatlık ihtimalinin sıfır olmadığıdır. Oluşabilecek sakatlıkların ilaca bağlı olup olmadığını kesinlikle tespit etmek zor, hatta imkansızdır.

    Daha önce de belirttiğimiz gibi, gebeliğin ilk üç ayında mümkün olduğunca, vitamin dışı ilaçların kullanılmaması iyi olur. Bu konularda, doktorunuz gerekli bilgilendirme ve yönlendirmeyi yapacaktır.