top of page

Riskli Gebelikler Konusunda Bilgiler

Bazı gebelikler başından itibaren, bazı gebelikler de sonradan riskli gebelik sınıfına girerler. Bu sayfada bunlardan bazı örneklere yer vermeye çalıştık.

Kromozom Anomalileri Taramaları

     Kromozom anomalileri, zihinsel ve bedensel deÄŸiÅŸik sakatlıklara yol açabilen genetik bozukluklardır. Genetik bozukluk deyince insanlar, ailede var olan bir hastalığın kuÅŸaklar boyu devam etmesi yanılsamasına uÄŸrayabilmektedir. Ama, aslında gerçek her zaman bu deÄŸildir. Ailede hiç bulunmayan bir hastalık da yeni doÄŸan bebekte mevcut olabilir veya doÄŸumdan aylar veya hatta yıllar sonra ortaya çıkabilmektedir.

     Kromozom anomalilerinin bazıları ve özellikle daha sık görülenleri, gebelikte ultrason bulguları ve anne kanında yapılan testler sonucu kendilerinden ÅŸüphelendirebilmektedir. ÅžüphelenildiÄŸinde de en kesin teÅŸhis yöntemi, bebeÄŸin anne rahmindeki eÅŸinden (plasentadan) veya içinde yüzdüÄŸü amniyon sıvısından ya da göbek kordonundaki kandan, ultrason eÅŸliÄŸinde iÄŸne ile örnek alınarak genetik laboratuvarında incelenmesi olarak kabul edilmektedir.

     Ä°lk üç gebelik ayındaki ultrason bulgularından en deÄŸerlisi, gebelik haftasına göre olması gereken ense saydamlığı bölgesinin geniÅŸ olmasıdır. Bu dönemdeki bir diÄŸer bulgu, burun kemiÄŸinin küçük olması veya hiç görülememesidir. DiÄŸer bir bulgu, duktus venozus renkli Doppler çalışmasının anormal görünmesidir, ki bunun anlamı, anne karnındaki dolaşım sisteminin en önemli damarlarından birindeki kan akım sorununun da kromozom bozukluÄŸu belirteci olabildiÄŸidir.

    Ä°kili test, gebeliÄŸin üçüncü ayındaki tarama yöntemidir. Ultrasonda yapılan bazı ölçümlere göre, kanda bakılan bazı maddelerin düzeylerinin karşılaÅŸtırmasının, bilgisayar programıyla yapılarak, hastanın yaşı, vücut ağırlığı gibi kiÅŸisel özellikleri de dikkate alarak bir risk deÄŸeri vermesi prensibine dayanır. GebeliÄŸin üçüncü ayında veya daha sonra yapılabilen teÅŸhis yöntemi, yukarıda da belirttiÄŸimiz, bebeÄŸin anne rahmindeki eÅŸinden (plasentadan) örnek alınan koryon villus biyopsisidir. Bu yöntemin gebenin durumuna göre uygun olmaması halinde, gebeliÄŸin dördüncü ayı itibariyle yapılabilen amniyosentez iÅŸlemi de seçilebilir.

    Üçlü ve dörtlü test, gebeliÄŸin dördüncü ayı ile beÅŸinci ayı arasında yapılan tarama yöntemleridir. Ä°kili test gibi, bilgisayar programlarıyla ultrason incelemesi ve kandan elde edilen bazı deÄŸerlerle kiÅŸisel özellikleri de dikkate alarak bir risk hesabı yapılması prensibine dayanırlar. Ayrıca, ikili, üçlü veya dörtlü testten hangisi yapılırsa yapılsın, ayrıntılı ultrasonografik inceleme sonucunda görülebilen bazı belirteçler, ek bilgi saÄŸlar. Bu testlerde kromozom bozukluÄŸu ÅŸüphesi varlığında önerilecek tanı testi, amniyosentezdir.

     Ayrıca, tarama testlerinden en yüksek doÄŸruluÄŸa sahip olanı, anne kanında serbest fetal DNA testidir. Åžu aÅŸamada ülkemizde çok yaygın olamamasının nedeni, pahalı olmasıdır. Önümüzdeki yıllarda daha düÅŸük fiyatlara gerilemesi durumunda, en çok yapılan, en geçerli tarama testi olacağı düÅŸünülmektedir. Bu testin sorunlu çıkması halinde, yine koryon villus biyopsisi veya amniyosentez gibi yöntemlerle teÅŸhis koymak gerekmektedir. Unutulmamalıdır ki, hiç bir tarama testi bebeÄŸin saÄŸlığını garanti etmez, sakatlık teÅŸhisi de koymaz. Tarama testlerinin iÅŸlevi, daha ileri teÅŸhis yöntemlerine gerek olup olmadığı konusunda doktor ve hastaya yardımcı olmaktır.

     Tarama testlerinde risk yüksek çıktığında doÄŸrulayıcı testlerimiz olan koryon villus biyopsisi ve amniyosentez iÅŸlemlerinin düÅŸüÄŸe, gebelik kaybına yol açabilme riski benzer olup, 400 ila 500 gebelikten biri olarak kabul  edilir.. Koryon villus biyopsisi, bebeÄŸin eÅŸinden iÄŸne ile ufak bir parçanın alınması iÅŸlemidir. Amniyosentez iÅŸlemi, halk arasında gebenin karnından su alınması iÅŸlemi olarak da bilinir. Bu karından su alınması iÅŸleminde bebeÄŸe dokunulmaz, ultrason aletiyle bakılarak, bebeÄŸin içinde yüzdüÄŸü sıvıdan iÄŸne ile örnek alınır. Yine diÄŸer bir doÄŸrulayıcı test, göbek kordonundan kan alınması olan kordosentez iÅŸlemidir. Yine bu iÅŸlemden sonra da genetik laboratuvarında ayrıntılı inceleme yapılmaktadır. GebeliÄŸin yirminci - yirmi birinci haftasından sonra yapılması tercih edilir. Bu iÅŸlemin gebelik kaybı riski diÄŸer iki yönteme göre biraz daha yüksek olup, iÅŸlem yapılan 100 ila 200 gebelikten birinde gebelik kaybına yol açabileceÄŸi bilinmektedir. Bu konularda doktorunuzun gerekli bilgilendirme ve yönlendirmesine uymanız önerilir.

bottom of page